Ból brzucha po prawej stronie, objaw wielu chorób

Jakie narządy są po prawej stronie brzucha

Brzuch to obszar między klatką piersiową a miednicą. Zawiera ważne narządy biorące udział w trawieniu, takie jak jelita i wątroba. Dolna prawa część brzucha zawiera część okrężnicy, a u kobiet prawy jajnik. W okolicy prawego podżebrza położona jest wątroba i pęcherzyk żółciowy, część przewodu pokarmowego oraz nerki.

Ból po prawej stronie

Ból pod żebrami z prawej strony, ból w prawym boku czy ból w nadbrzuszu może być objawem wielu chorób. Jeśli jednak odczuwamy tylko dyskomfort w tym miejscu, nie zawsze oznacza to chorobę, jednakże może byc objawem wielu chorób. Dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza specjalisty. Nie zdiagnozowane objawy mogą pogarszać stan chorego, a w najgorszym przypadku nawet prowadzić do groźnych powikłań. Ból z prawej strony może oznaczać zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, kolkę żółciową, ostre zapalenie wątroby, zapalenie trzustki lub przełyku, chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy.

To także sygnał, że pacjent może chorować na nieswoiste lub odmieniczkowe zapalenie jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego położonego zakątniczo, kolkę nerkową,  a nawet zapalenie dolnego płata płuca prawego czy też tzw. zastoinową niewydolność serca. Samodzielne ustalenie przyczyny dolegliwości jest niemożliwe do ustalenia.

Kilka różnych stanów może powodować ból w prawym dolnym odcinku brzucha. Niektóre z nich są poważne i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej, dlatego ważne jest poznanie różnic.

Lżejsze przyczyny:

Niestrawność

Ból może być wywołany w wyniku niestrawności , któremu mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak zgaga czy wzdęcia.

Niestrawność jest łatwa do opanowania za pomocą leków dostępnych bez recepty, ale może też wymagać pomocy medycznej, jeśli objawy będą się utrzymywały przez dłuższy okres czyli dłużej niż dwa tygodnie.

Gaz jelitowy

W jelitach może gromadzić się gaz, gdy pokarm nie jest prawidłowo trawiony. Może to powodować wzdęcia w okolicy brzucha a tym samym stan dyskomfortu.

Objawy zwykle mijają w ciągu kilku godzin, ale gdy będą się utrzymywać przez kilka tygodni może wskazywać na poważniejszą chorobę podstawową, taką jak nietolerancja laktozy.

Skurcze menstruacyjne

Kobiety mogą odczuwać ból brzucha przed lub w trakcie miesiączki. Ból można określić jako tępy i uporczywy. Mogą mu towarzyszyć bóle pleców i nóg, nudności i bóle głowy. Objawy często utrzymują się przez kilka dni.

Poważne przyczyny:

Zapalenie wyrostka robaczkowego

Kiedy ból jest specyficzny po tej stronie ciała, jedną z najczęstszych przyczyn jest zapalenie wyrostka robaczkowego . Wyrostek robaczkowy jest przypomina rurkę przymocowaną do jelita grubego. Zapalenie objawia się krótkotrwałym bólem w środkowej części brzucha, Dalej, stając się coraz silniejszy rozprzestrzenia się na cały prawy dolny odcinek brzucha.

Mogą występować także inne objawy, takie jak:

• gorączka

• biegunka

• zaparcie

• wzdęcia

• mdłości

• wymioty

W celu złagodzenia bólu, w niektórych przypadkach jedynym rozwiązaniem jest operacyjne usunięcie wyrostka robaczkowego . Zabieg ten nie stwarza zagrożeń dla zdrowia.

Kamienie nerkowe

Powodują ból szczególnie podczas przemieszczania się przez układ moczowy. Bywa, że ten odczuwalny ból w prawym dolnym brzuchu wskazuje na poważny stan chorobowy, który wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Kamienie powstają, gdy minerały i sole gromadzą się w nerkach, tworząc twarde grudki.

Rozmiar kamieni nerkowych znacznie sie różni. Mniejsze kamienie są w stanie przejść bezobjawow przez układ moczowy, ale większe gdy utkną powoduja silny ból w okolicy dolnej części pleców, boku, brzucha i pachwiny.

Inne objawy mogą obejmować:

• krew w moczu

• ból podczas oddawania moczu

• uporczywe pragnienie oddania moczu

• mdłości

• wymioty

Infekcja nerek

Infekcja występuje na skutek zakażenia jednej lub obu nerek przez bakterie. Ból zwykle występuje w dolnej części pleców, boku i pachwinie. Można go również wyczuć w podbrzuszu.

Ból jest często mniej dotkliwy niż w przypadku kamieni nerkowych, ale również jest wymagana pomoc medyczna, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom.

Inne objawy mogą obejmować:

• mdłości

• gorączka

• biegunka

• utrata apetytu

Czasem infekcję nerek myli się z infekcjami dróg moczowych, takimi jak np. zapalenie pęcherza, które mają podobne objawy. Różnice objawią się tym, że występuje:

• krew w moczu

• ból podczas oddawania moczu

• śmierdzący lub mętny mocz

• uporczywe pragnienie oddania moczu

Przepuklina

Przepuklina to niewielki guzek  w miejscu, w którym wewnętrzna część ciała przebiła się przez osłabienie ściany mięśnia lub tkanki. Najczęściej występuje w okolicach brzucha. Przepukliny są często nieszkodliwe jednak niektóre mogą powodować ból wokół powstałego guza. Może się on nasilać, gdy jest nadwyrężony, na przykład podczas kaszlu lub czynności dźwigania.

Zespół jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekła choroba układu pokarmowego. 

IBS może powodować ból w okolicy brzucha wraz z innymi objawami, w tym:

• skurczami żołądka

• biegunką

• zaparciem

• wzdęciami

• gromadzenieniem gazów

Zapalna choroba jelit

Nieswoiste zapalenie jelit (IBD) odnosi się do grupy schorzeń, które wpływają na układ pokarmowy.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna powodują stan zapalny jelit i stanowią większość przypadków IBD. Mogą powodować ból w podbrzuszu oraz:

• szybką utratę wagi

• zmęczenie

• wzdęcia

• uporczywą biegunkę, często z krwią

Przyczyny związane z płcią

Istnieją znaczne różnice anatomiczne między brzuchem mężczyzn i kobiet. Różnice te sprawiają, że ból w prawym dolnym odcinku brzucha ma inne przyczyny.

U kobiet

Niektóre schorzenia ginekologiczne, takie jak endometrioza, mogą powodować ból brzucha.

Torbiel jajnika

Torbiele to worki, które rozwijają się na jajnikach. Często są nieszkodliwe, ale większe z nich mogą powodować tępy lub ostry ból brzucha. 

Inne objawy mogą obejmować:

• ból podczas seksu,

• uporczywe oddawanie moczu,

• wzdęcia,

• wyjątkowo ciężkie lub lekkie okresy,

• trudności z oddawaniem moczu.

Endometrioza

Endometrioza, to przewlekła choroba, w przebiegu której tkanka wyścielająca macicę - endometrium -  obecna jest poza jamą macicy i znajduje się w innych obszarach, takich jak jajniki lub żołądek. Jest to stan przewlekły i może powodować ból w dolnej części brzucha lub w plecach.

Nasilenie objawów jest różne i może obejmować:

• silne bóle miesiączkowe,

• ból podczas lub po seksie,

• ból podczas oddawania moczu lub opróżniania jelit podczas miesiączki,

• mdłości,

• wyjątkowo ciężkie miesiączki.

Zapalenie narządów miednicy mniejszej

Choroba zapalna miednicy, to infekcja dróg rodnych. Może powodować ból brzucha, ale objawy są często łagodne i stosunkowo rzadkie. 

Może to być:

• ból podczas seksu,

• ból podczas oddawania moczu,

• wyjątkowo obfite lub bolesne miesiączki,

• krwawienie między miesiączkami lub po seksie,

• mdłości,

• gorączka.

Ciąża pozamaciczna

Ciąża pozamaciczna może wystąpić, gdy zapłodnione jajo znajduje się poza macicą, na przykład w jednym z jajowodów. Może powodować ból brzucha i inne objawy, w tym:

• typowe objawy ciąży, takie jak brak miesiączki,

• krwawienie z pochwy lub brązowa wydzielina,

• ból wokół ramienia,

• ból podczas oddawania moczu lub opróżniania jelit,

• mdłości,

• biegunka.

Wiele z tych objawów może również wystąpić z powodu choroby żołądka.

Skręt jajnika

Jajniki mogą zostać skręcone z otaczającymi tkankami, ograniczając przepływ krwi. Powoduje to silny ból w podbrzuszu. Inne objawy mogą obejmować:

• ból podczas seksu,

• mdłości,

• nieprawidłowe okresy.

Tylko dla mężczyzn

Przepuklina pachwinowa

Przepukliny pachwinowe występują, gdy tkanka tłuszczowa lub część jelita przepycha się przez kanały znajdujące się w dolnej części brzucha. Jest to najczęstszy rodzaj przepukliny u mężczyzn.

Przepuklina pachwinowa powoduje powstanie małego guzka w górnej części uda i może powodować ból brzucha.

Skręt jądra

Pępowiny, które przyczepiają się do jąder, mogą ulec skręceniu i ograniczyć przepływ krwi. Może to powodować ból brzucha i inne objawy, w tym:

• ból podczas oddawania moczu,

• mdłości,

• wymioty,

• obrzęk w mosznie.

Diagnozowanie

Ponieważ ból w prawym dolnym odcinku brzucha może być spowodowany problemami z układem pokarmowym, układem moczowym lub narządami rozrodczymi, do postawienia diagnozy może być konieczne zastosowanie szeregu badań.

Niektóre z nich: 

• obrazowanie ultrasonograficzne,

• tomografia komputerowa,

• skany MRI,

• badanie lekarskie,

• endoskopia , w której lekarz wprowadza rurkę z dołączonym światłem i kamerą w gardło i do żołądka, penetrując obraz podbrzusza,

• badania krwi w celu wykrycia jakichkolwiek oznak infekcji, takich jak zwiększona liczba białych krwinek.

Lekarz POZ może skierować osobę z dolegliwościami bólowymi w prawym dolnym brzuchu do specjalisty, w tym:

• gastroenterologa, na problemy z układem pokarmowym,

• urologa, na ból pojawiający się w wyniku problemów z pęcherzem lub nerkami,

• ginekologa, w przypadku problemów z macicą, jajnikami lub ciążą pozamaciczną.

Leczenie

Leczenie zawsze zależy od przyczyny bólu.

Leczenie bólu OTC jest często wystarczające do leczenia mniej poważnych przyczyn bólu w prawym dolnym odcinku brzucha. Niektóre, takie jak gaz w jamie brzusznej, obywa się bez konieczności leczenia.

Osoba z infekcją nerek wymaga podania antybiotyków .

U niektórych osób z silnym bólem może być konieczna operacja. Zapalenie wyrostka robaczkowego  wymaga usunięcia go poprzez wycięcie. Kamienie nerkowe często wymagają dożylnego leczenia bólu podczas przechodzenia kamienia.

Niektóre stany, takie jak endometrioza i IBD, które powodują ból,  są przewlekłe i możliwe jest tylko leczenie objawów. 

Perspektywy

W większości przypadków ból w prawym podbrzuszu nie jest powodem do niepokoju. Gazy, niestrawność i skurcze menstruacyjne zazwyczaj nie wymagają wizyty u lekarza.

Należy jednak zwrócić się o pomoc medyczną, jeśli podejrzewa się którykolwiek z innych wymienionych tutaj stanów lub jeśli ból trwa dłużej niż 2 dni.